Finansowanie mezzanine

Finansowanie mezzanine stanowi element pośredni między finansowaniem dłużnym, a finansowaniem kapitałowym. Finansowanie dłużne to na przykład zaciągnięcie przez firmę kredytu lub pożyczki, finansowanie kapitałowe to emisja akcji. Finansowanie hybrydowe mezzanine posiada w swojej konstrukcji zarówno elementy kapitałowe jak i dłużne. Z tego artykułu dowiesz się jak działa finansowanie hybrydowe i które fundusze w Polsce organizują takie finansowanie.

Jak działa finansowanie mezzanine

Zewnętrzne finansowanie umożliwia szybszy rozwój firmy na każdym etapie działalności. Zarówno wprowadzenie pierwszego produktu na rynek, jak i późniejsza ekspansja są dużo prostsze, gdy przedsiębiorstwo może skorzystać z dodatkowych środków, poza oszczędnościami właścicieli i reinwestowanym zyskiem. Finansowanie zewnętrzne można podzielić na kapitałowe i dłużne.

Finansowanie kapitałowe polega na tym, że środki finansowe powiększają kapitał przedsiębiorstwa, a podmiot, który udzielił finansowanie staje się współudziałowcem firmy. Przykłady finansowania kapitałowego to:

• finansowanie przez anioła biznesu,
• inwestycja funduszu venture capital,
• inwestycja funduszu private equity,
• emisja akcji.

Finansowanie dłużne polega na tym, że środki finansowe powiększają zadłużenie przedsiębiorstwa i w wyznaczonym czasie muszą być zwrócone wierzycielowi. Przykłady finansowania dłużnego to:

• kredyt bankowy dla firm,
• pożyczka pozabankowa dla firm,
• emisja obligacji korporacyjnych,
• faktoring,
• leasing.

Finansowanie hybrydowe mezzanine łączy w sobie elementy finansowania kapitałowego oraz dłużnego. Nazwa mezzanine pochodzi z języka francuskiego i oznacza półpiętro. Pierwszy przypadek tego typu finansowania miał miejsce w USA, gdy jeden z inwestorów – Michael Milken – wyemitował obligacje podporządkowane, aby przejąć przedsiębiorstwo. Dało to początek wykorzystywania długu nieubezpieczonego do finansowania różnych przedsięwzięć, gdyż jego zastosowanie okazało się być tańsze niż użycie kapitałów własnych.

W latach osiemdziesiątych finansowanie mezzanine rozwijało się w USA bardzo dynamicznie i znalazło naśladowców w Europie Zachodniej, a potem na całym świecie. W Polsce pierwsze fundusze rozpoczęły swoją działalność po 2000 r.

Podstawowe formy stosowane w większości finansowania hybrydowego to obligacje podporządkowane z warrantami, obligacje zamienne na akcje i akcje uprzywilejowane.

Finansowanie mezzanine jest droższe niż kredyt bankowy, ponieważ wiąże się z większym ryzykiem – jest nieubezpieczone, a fundusze mezzanine nie mają obowiązku badać zdolności kredytowej wnioskującego. W przypadku niewypłacalności dłużnika fundusze są na samym końcu listy wierzycieli – po pracownikach, urzędzie skarbowym oraz bankach. Dlatego też fundusze wymagają premii za ryzyko czyli wyższych stóp zwrotu niż banki.

Na zyski funduszu mezzanine składają się:

• odsetki okresowe płatne gotówkowo,
• odsetki okresowe typu PIK (payment in kind), są to odsetki okresowe, które nie są płatne w gotówce, lecz w nowych papierach wartościowych,
• współwłasność firmy – warranty umożliwiają funduszowi zakup akcji firmy, a obligacje zamienne zamianę długu na akcje.

Finansowanie mezzanine jest przeznaczone dla firm, które działają od pewnego czasu na rynku, nie są notowane na giełdzie i osiągają dobre wyniki finansowe. W związku z planowaną inwestycją potrzebują dodatkowych środków finansowych, natomiast nie mogą zaciągnąć kredytu bankowego. Powodem takiej sytuacji może być na przykład zła historia kredytowa firmy, istniejące zobowiązania finansowe albo brak zdolności kredytowej.

Kredyty bankowe wymagają comiesięcznej spłaty raty odsetkowej oraz kapitałowej. Łączna rata może być na tyle wysoka, że firma nie będzie w stanie jej zapłacić z dotychczasowych wpływów, wobec czego kredyt nie zostanie udzielony. Natomiast w przypadku finansowania mezzanine firma musi spłacać jedynie ratę odsetkową, a całość kapitału jest spłacana na końcu obowiązywania umowy (w przypadku obligacji zamiennych na akcje fundusz może zostać udziałowcem firmy poprzez zamianę długu na akcje).

Dlatego też finansowanie mezzanine może być wykorzystane do rozpoczęcia dużych inwestycji, które podniosą potencjał produkcyjny firmy, a które nie mogłyby być sfinansowane kredytem. Okres finansowania hybrydowego wynosi zazwyczaj od 5 do 7 lat. Jest to wystarczający czas, żeby inwestycja zaczęła przynosić zyski, dzięki którym firma będzie mogła spłacić pożyczony kapitał.

Finansowanie mezzanine jest także często wykorzystywane do przejęć innych firm, restrukturyzacji firmy, finansowania budowy nieruchomości oraz do wykupu menedżerskiego.

Fundusze mezzanine w Polsce

Mezzanine Management – fundusz działający od 2003 r. w Europie Środkowo-Wschodniej. Główne biuro funduszu znajduje się w Wiedniu, a biura regionalne w Warszawie, Budapeszcie i Bukareszcie. Najbardziej znane inwestycje funduszu to Lux-Med, Solaris Bus and Coach i Dominium.

Noble Fund Mezzanine FIZAN – fundusz inwestycyjny zamknięty stworzony przez Noble Funds TFI S.A. w 2016 r. Najbardziej znane inwestycje funduszu to Ferrum oraz wykup menedżerski Krosno Glass sfinansowany przez fundusz.

Polski Fundusz Rozwoju – spółka akcyjna należąca do Skarbu Państwa, która oferuje różne formy finansowania przedsiębiorstw, w tym finansowanie hybrydowe. Kontakt jest możliwy poprzez stronę internetową pfr.pl albo drogą telefoniczną 800 800 120 lub 22 703 43 00 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-17.00).

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Finansowanie mezzanine