Fundusze private equity

Fundusze private equity są to instytucje finansowe, które inwestują w spółki nienotowane na giełdzie papierów wartościowych. Działalność funduszy private equity opiera się na zakupie części lub całości przedsiębiorstwa, które działa od pewnego czasu na rynku, a następnie odsprzedaż udziałów po kilku latach. Z tego artykułu dowiesz się jak działają fundusze private equity na świecie oraz w Polsce.

Anioły biznesu inwestują w przedsiębiorstwa, które dopiero zaczynają działalność i często nie mają opracowanego produktu. Fundusze venture capital udzielają wsparcia firmom, które wprowadziły swój produkt na rynek i osiągają przychody z tytułu jego sprzedaży ale są na wczesnym etapie rozwoju. Natomiast w obszarze zainteresowań funduszy private equity są stabilne firmy, które mają sprawdzony model biznesowy przynoszący stabilne zyski i potrzebują dodatkowych środków na dalszą ekspansję, a także przedsiębiorstwa wymagające restrukturyzacji.

Jak działają fundusze private equity

Fundusze private equity działają najcześciej na zasadzie limited partnership. Założyciele funduszu – General Partners – odpowiadają za całość działań operacyjnych, takich jak znalezienie przedsiębiorstwa, przeprowadzenie transakcji zakupu udziałów, nadzór nad inwestycją oraz przygotowanie i realizacja strategii wyjścia z inwestycji.

Limited Partners to inwestorzy, którzy są dostarczycielami kapitału potrzebnego do działania funduszu. Nie mają oni bezpośredniego wpływu na bieżące działanie funduszu. Limited Partners nie dokonują pełnych wpłat kapitału na początku działania funduszu, a jedynie deklarują wysokość możliwych inwestycji. Wpłaty są dokonywane na wezwanie (capital calls) gdy zarządzający funduszem zamierzają dokonać zakupu przedsiębiorstwa. Inwestorami są fundusze emerytalne, firmy ubezpieczeniowe, banki oraz inwestorzy prywatni.

Podział zysków między General Partners i Limited Partners

Zyski osiągnięte przez fundusz private equity są dzielone między General Partners oraz Limited Partners. Oprócz udziału w zyskach wynagrodzenie General Partners obejmuje również opłatę za zarządzanie funduszem. Opłata za zarządzanie wynosi zazwyczaj od 1% do 2% rocznie od wartości kapitału zadeklarowanego przez inwestorów, a nie faktycznie wykorzystanego.

Wiele funduszy ma określoną minimalną stopę zwrotu z kapitału (hurdle rate), która przypada Limited Partners. Zazwyczaj wynosi ona 8%. Podział zysków wygląda więc następująco:

• od zysku funduszu zostaje odjęta opłata za zarządzanie i przekazana General Partners,
• od pozostałej kwoty zostaje odjęta gwarantowana kwota zysku obliczona jako iloczyn minimalnej stopy zwrotu oraz zainwestowanego kapitału i przekazana Limited Partners,
• pozostała kwota zostaje podzielona między General Partners i Limited Partners według proporcji ustalonych w umowie.

Strategie inwestycyjne funduszy private equity

Najpowszechniejsze strategie inwestycyjne funduszy private equity to zakup przedsiębiorstwa w celu jego restrukturyzacji oraz finansowanie wzrostu.

Jeżeli zakupiona firma ma przejść restrukturyzację to fundusz kupuje pakiet większościowy i zmienia zarząd. W ramach restrukturyzacji dochodzi do usprawnienia procedur i cięcia kosztów. Często likwidowane są niepotrzebne etaty, co zazwyczaj powoduje niezadowolenie wśród pracowników firmy.

Jeśli restrukturyzacja zakończy się sukcesem i zyski przedsiębiorstwa wzrosną to fundusz private equity przygotowuje operację wyjścia z inwestycji. Czasami wiąże się to z wprowadzeniem firmy na giełdę, lecz najczęściej udziały są sprzedawane na rynku pozagiełdowym.

Natomiast inwestycja funduszy w firmy znajdujące się w fazie wzrostu i poszukujące dodatkowego kapitału, by sfinansować dalszą ekspansję, wygląda trochę inaczej. Fundusz obejmuje mniejszościowy pakiet udziałów i nie przejmuje zarządzania spółką, tylko nadzoruje jej działania poprzez swoich przedstawicieli w radzie nadzorczej. Strategia wyjścia polega zazwyczaj na odsprzedaży udziałów innym inwestorom na rynku pozagiełdowym.

Największe fundusze private equity

Największe fundusze private equity pod względem kapitału zebranego w ciągu ostatnich 5 lat to:

1. The Blackstone Group z siedzibą w Nowym Jorku, ponad 82 mld dolarów
2. The Carlyle Group z siedzibą w Waszyngtonie, ponad 63 mld dolarów
3. KKR & Co. z siedzibą w Nowym Jorku, ponad 47 mld dolarów
4. CVC Capital Partners, z siedzibą w Luksemburgu, ponad 47 mld dolarów
5. Warburg Pincus, z siedzibą w Nowym Jorku, ponad 36 mld dolarów
6. Bain Capital, z siedzibą w Bostonie, ponad 35 mld dolarów
7. EQT Partners, z siedzibą w Sztokholmie, ponad 30 mld dolarów
8. Thoma Bravo, z siedzibą w Chicago, ponad 29 mld dolarów
9. Apollo Global Management, z siedzibą w Nowym Jorku, ponad 29 mld dolarów
10. Neuberger Berman, z siedzibą w Nowym Jorku, ponad 28 mld dolarów.

Fundusze private equity w Polsce

Najbardziej znanym funduszem private equity działającym w Polsce jest Enterprise Investors. W ciągu 30 lat działalności fundusz zainwestował w 147 spółek łączną kwotę 2 mld euro, a przychody brutto wyniosły 4,2 mld euro. Fundusz inwestuje w spółki średniej wielkości, a limity inwestycyjne funduszu wynoszą minimum 20 mln euro, maksimum 70 mld euro. Siedzibą funduszu jest Warszawa.

Fundusz Innova Capital działa od 27 lat. W tym czasie zrealizował 112 inwestycji, na łączną kwotę niemal 1 mld euro. Fundusz inwestuje w przedsiębiorstwa średniej wielkości, które mają siedzibę w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Siedzibą funduszu jest Warszawa.

Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych (PSIK) zrzesza fundusze private equity, mezzanine oraz venture capital aktywne w Polsce. Celem stowarzyszenia jest ułatwianie kontaktów oraz upowszechnianie wiedzy na temat polskiego rynku private equity/venture capital.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Fundusze private equity